Milliyet.com.tr/ÖZEL 1 Eylül 2023 tarihi prestijiyle mecburî olarak uygulanan konut sahibi kiracı uyuşmazlıklarında arabuluculuk sistemi birçok sorunu davaya intikal ettirmeden çözüyor. Arabulucu huzurunda tahlile kavuşan konular yalnızca kira ile sonlu değil, işçi-patron uyuşmazlıkları, kat mülkiyeti ve komşulukla ilgili uyuşmazlıklarda da arabulucu huzurunda tahlile kavuşuyor.
Geçtiğimiz günlerde Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, müzakeresi tamamlanan 6 milyon 223 bin 211 belgeden 4 milyon 72 bin 786’sının mutabakat ile sonuçlandığını duyurdu. Böylece arabuluculukta muvaffakiyet oranı yüzde 65 oldu. Bakan Tunç kira uyuşmazlıklarında muvaffakiyet oranının ise yüzde 47 olduğunu belirtti.
EV SAHİBİ VEFAT ETTİ, MİRASÇILARDAN BİRİ KİRACIDAN 20 BİN TL İSTEDİ! İŞTE ARABULUCUNUN TAHLİLİ…
Ev sahibi-kiracı ortasında yaşanmış 2 arabuluculuk örneğini milliyet.com.tr’ye açıklayan Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri (TURAMEP) Sözcüsü Dr. Umut Metin şu tabirleri kullandı: “İstanbul Halkalı’da bulunan 2+1 nitelikli konutun 2024 yılı Ocak ayı kirası aylık 7.000-TL düzeyindeydi. Mukavelenin yenilenme tarihi ise şubat ayı olmakla birlikte mal sahibi yeni aylık kiranın 12.000-TL olmasını istedi. Kira bu biçimde 2 ay ödendikten sonra, mesken sahibi vefat etti. Kira, vefat edenin eşine kiracı tarafından 2 ay üst üste 12.000-TL olarak ödendi.
Bu müddetten sonra vefat eden mal sahibinin kızlarından biri kiracıyı arayarak, kendilerine kira ödenmediğini meğer mirasçı olmaları nedeniyle kiranın, annesine değil tüm mirasçılara ödenmesi gerektiğini söyledi. Kirayı da 12.000-TL değil, aylık 20.000-TL olarak belirlediğini beyan etti. Kendisine ödenmeyen kiranın da ödenmesini talep etti. Bu nedenle ödenen kiranın hakikat bireye ödenip ödenmediği biçiminde de bir ihtilaf çıktı.
‘KİRACI ARTIŞI YÜKSEK BULDU VE KABUL ETMEDİ’
Kiracı ise artışın yüksek olduğunu ve bu artışı kabul etmediğini beyan etti. Keza ödenmeyen bir kira borcu olmadığını savundu. Mirasçılar kira tespit davası öncesi arabulucuya müracaatta bulundu.
‘15 BİN TL KİRA BEDELİ ÜZERİNDE ANLAŞTILAR’
Arabuluculuk görüşmelerinde birinci kira mukavelesi üzerinden 7 yıl geçtiği taraflarca belirtildi. Kira tespiti davası kaideleri taraflarca fark edilmekle birlikte etraf emsallere dair sayılar da taraflarca beyan edildi. Emsal kiraların 20.000-TL ile 25.000-TL aralığında olduğu anlaşıldı. Taraflar emsal olan aylık 20.000-TL/25.000-TL yerine aylık 15.000-TL kira üzerinde muahedeye vardı.
EKSİK KİRA TEZİ ENGELLENDİ!
Aynı arabuluculuk mutabakatında kiracının geçmiş devir kira borcu da olmadığı kanıtlanarak, kiracının eksik kira ödediği savı ile müsabakası engellenmiştir.
İKİNCİ OLAY: MAAŞA NAZARAN ARTIRIMDA ANLAŞTILAR
Yaşanan ikinci arabuluculuk olayında ise kiralanan konutun bulunduğu ömür alanı lüks havuzlu, spor tesisli çağdaş bir siteydi. Ödenen aylık kira 8.000-TL olup, tıpkı sitedeki rayiç kiralar 25.000-30.000 civarındaydı. Kiracı mesleksel çalışmaları ve çocuklarının sitede faaliyet gösteren okulda eğitim görmeleri nedeniyle 2 yıl daha tıpkı sitede oturması gerektiğini söz etmişti.
Kiracı 2 yıl daha konutta bulunmak istese de geçmişte düzenlediği bir tahliye taahhüdü bulunmaktaydı. Tahliye taahhütnamesine dayalı takip kiraya verenin avukatı tarafından başlatılmıştı. Kiracı tahliyeyi ertelemek için, tahliye taahhütnamesindeki imzasına itiraz etti. İtirazın iptali ve tahliye için dava açılması için mülk sahibinin avukatınca arabuluculuğa başvuruldu. Arabuluculuk sürecinde taraflar ortasında olumlu bir toplantı süreci yaşandı.
Bu süreçte, 1 yıl için kira artışı yasal azami hudut olan son 12 aylık TÜFE oranında yapılacak. Bununla birlikte kiracının yıllık maaş artışı çalışmakta olduğu kurumla olan mukavelesine nazaran her yıl mart ayında yapılacak.
Arabulucu huzurunda yapılan muahedede maaşına artırım gelecek olan kiracı Mart 2025’te %20’den aşağı olmamakla birlikte maaşına gelecek artırım ile tam uyumlu ek bir artış yapacaktır. Böylece emsal kiraların altında olunsa bile, kiracının kendi maddi durumundaki düzgünleşme ile uyumlu bir adım atacağı konusunda anlaşıldı.
‘3 KADEMELİ KİRA BEDELİNDE ANLAŞTILAR’
Bununla birlikte 2025 kira devri olan Kasım ayında 2. yasal artış yapılmayacak, fakat 2026 Mart ayında tekrar yasal artırım oranlarında kira artışı yapılacaktır. Bu haliyle 3 basamaklı bir kira bedeli düzenlemesi üzerinde anlaşılmıştır. Yeni kira bedeli ile 2026 yılı Kasım ayına kadar konutta kiracı kalmaya devam edecektir.
‘2026 KASIM İÇİN TAHLİYE TAAHHÜDÜ VERİLDİ’
Buna ek olarak daha evvel tahliye taahhüdüne dayalı takibe kiracı tarafından imza itirazı yapılmıştı. Yeniden bir imza itirazı mümkünlüğünü da daraltmak için kiracı bu sefer eşi ile birlikte 2026 yılı Kasım ayının son gününe tahliye taahhütnamesini noterden verecektir.
Arabuluculuk mutabakatı sayesinde hem adliyeye yansımış bir takibin davaya dönüşmesi engellenmiştir hem de tarafların kendi durumlarına uygun yeni kira bedeli ve artış tertibi üzerinde mutabakat sağlanmıştır. Öbür taraftan noterden tahliye taahhütnamesi tanzim edilerek kiraya verene teslim edilmiştir. Böylelikle mümkün tahliye sürecinin de planlaması daha sağlıklı biçimde yapılmıştır. Bu haliyle kiracının mesleksel çalışmalarının ve çocuklarının okula yakınlık avantajının korunması sağlanmıştır.”